Eind nog lang niet in zicht

Prijsdruk blijft na pandemie

Ook na de coronapandemie blijven de prijzen voorlopig hoog. Nog niet alles is doorberekend aan de consument, en bedrijven zullen dichterbij huis willen produceren, ook als dat duurder is.

De grootste aanstichter van de hogere prijzen is de coronapandemie. Met het aantrekken van de economie stijgt de vraag weer. Dat betekent dat overal meer van nodig is: ijzererts, hout, olie, graan. „De prijzen van grondstoffen stijgen dus. Bovendien gaan veel landen hamsteren, wat de prijzen nog meer opdrijft”, legt econoom Hugo Erken van Rabobank uit.

Verstoorde productie- en vervoersketens

Een andere factor waardoor alles duurder is, zijn de verstoorde productie- en vervoersketens. Door de corona lag het werk in veel havens stil, en staan heel wat zeecontainers met tuinmeubelen, speelgoed of elektronica langs de kades in plaats van op weg naar Nederlandse winkels te zijn . Erken: „En dat landen nu opnieuw maatregelen nemen om de verspreiding van corona tegen te gaan, betekent dat die verstoringen nóg langer duren.”

Ook in de supermarkt rijzen de prijzen de pan uit. Marktonderzoeker GfK ziet dat de uitgaven in de supermarkt de afgelopen vier weken gemiddeld genomen 5 procent hoger liggen dan vorig jaar. „Dat zijn gemiddelden”, legt onderzoeker Norman Buysse uit. „Sommige producten schieten daar weer bovenuit, zoals bier. Daar geven we nu 7 tot 8 procent meer aan uit per liter dan een jaar geleden.” Verse aardappels, groente en fruit stegen juist relatief weinig in gemiddelde kilogramprijs die werd afgerekend bij de kassa.

Hogere prijzen

De hogere prijzen aan de kassa zijn volgens Buysse deels omdat we duurdere producten kopen. „Bij bier speelt ook een rol dat mensen vaker speciaalbier kopen in plaats van het goedkopere pils. En supermarkten mogen niet meer stunten met aanbiedingen voor bier.”

Buysse houdt er bovendien rekening mee dat de prijzen nog verder gaan oplopen. „Nog niet alles is doorberekend. In Nederland is er veel concurrentie en zijn de marges voor supermarkten flinterdun. Dat betekent dat ze niet graag de prijzen verhogen, want dan verlies je klanten. In eerste instantie pakken ze mogelijk liever wat verlies. Dat houden grote partijen langer vol dan kleinere formules. Maar er komt dus nog wel wat aan.”

Hoewel Erken denkt dat een groot deel van de inflatie tijdelijk is, verwacht hij op de langere termijn wel een hoger prijsniveau. Dat heeft onder meer te maken met hoe bedrijven hun spullen maken, en waar. „Erken ziet dat bedrijven daardoor hun strategie tegen het licht houden. „Productieketens waren wel heel erg op efficiëntie ingericht. De onderdelen van een iPhone komen bijvoorbeeld uit meer dan veertig landen. Treedt er ergens een verstoring op, dan valt die hele keten stil.”

In plaats daarvan verwacht Erken dat bedrijven deels dichterbij huis gaan produceren. „Dan kiezen bedrijven dus niet alleen meer waar ze het goedkoopste kunnen produceren. Die hogere kosten gaan ze weer doorberekenen, dus dat betekent hogere prijzen. Corona was wat dit betreft een wake-up call, maar deze ontwikkeling speelde al langere tijd.”

Bron: De Telegraaf