Markten kunnen economisch herstel niet bijbenen
ROTTERDAM – Meubels kopen, gereedschap aanschaffen of een klein verbouwinkje. Maak de borst maar nat, want dat wordt fors dokken. Door de schaarste aan grondstoffen, materialen en exploderende transportkosten rijzen prijzen de pan uit. „De consument zal meer gaan betalen en sommige artikelen zijn zo duur geworden dat ze niet eens in de winkel worden gezet.”
Consumenten zijn uiteindelijk de dupe van het tekort aan materialen. Zij moeten langer wachten en zien de prijzen stijgen voor bepaalde producten.
„Tenminste, ik mag hopen voor mijn opdrachtgevers dat ze de prijsstijging kunnen doorrekenen aan hun klanten”, zegt Günther Thoonen van GT lasservice uit Molenhoek, die onder meer stalen sierhekken en meubels maakt. „De tafels die ik maak voor een vaste opdrachtgever zijn nu wel €50 duurder dan een maand geleden. En dat zijn puur materiaalkosten zoals staal en de poedercoating. Dat moet je wel doorrekenen. Echt alles is duurder geworden, ook het lasgas.”
Volgens de Vereniging van Winkelketens in de Doe Het Zelfbranche zijn de gevolgen van de schaarste dat de inkoopprijzen stijgen. „Verwachting is dat dit niet op korte termijn voorbij is. Verder zijn de kosten van het vervoer van de producten toegenomen, omdat containers duurder zijn geworden”, aldus een woordvoerder.
Het beperkte aanbod van bouwmaterialen, zoals hout, staal en plastics, leidt bij een aantal aannemers tot problemen. In mei gaf 11% van de bouwbedrijven aan dat zij productiebelemmeringen ervaren door een tekort aan bouwmaterialen, blijkt uit een rapport van ING. „Maar internationale productieketens komen nu langzaam weer op gang en de bouwsector groeit niet dit jaar, waardoor we verwachten dat de tekorten beperkt blijven en begin volgend jaar weer afnemen.”
Thoonen heeft zijn offertes voor zijn klanten, zowel bedrijven als particulieren, aangepast. „Als ik een offerte uitbreng, staat er nu wel bij dat die offerte geldt onder voorbehoud van verschillen in materiaalkosten. Dat moet ik ook wel doen. De prijzen gaan zo snel omhoog, ik denk dit jaar zomaar 30%. En de staalmarkt is een 48-uurs markt. Als ik nu een prijsopgaaf doe bij een van mijn staalleveranciers, dan is de prijs maandag alweer anders.”
Volgens directeur Frank van der Heide van Tuinbranche Nederland jagen ook de transportkosten de prijzen op. „Sommige producten zijn daarom tijdelijk niet verkrijgbaar. Het is nogal een verschil of een tuinset die normaal €400 kost nu misschien wel €600 kost. Een tuincentrum zal zich afvragen of een product nog wel in de winkel moet staan, omdat het zo duur is dat het nog maar de vraag is of je dit kunt verkopen. Dus consumenten gaan dit absoluut merken in de prijs en de beschikbaarheid van goederen.”
Is het dan verstandiger nog even te wachten met de aanschaf van nieuwe tuinmeubelen of een verbouwing tot de prijzen wat zijn gedaald? ING-econoom Marcel Klok: „Dat hangt natuurlijk van je eigen situatie af. Maar vorig jaar zaten veel mensen thuis. Dus het geld dat normaal uitgegeven werd aan bijvoorbeeld een vakantie, ging naar het opknappen van de tuin of een verbouwing. Dat is iets dat je maar eenmalig doet. Het kan dus zijn dat de piek in de vraag voor spullen voor in huis of de tuin achter ons ligt. Zeker nu de economie weer open gaat, kunnen prijsstijgingen hiervan weer dalen.”
Grondstoffen:
Tekort aan hout stijgt
De Vereniging van Winkelketens in de Doe Het Zelf Branche, waarbij onder meer grote spelers als Gamma, Karwei, Hornbach en Praxis zijn aangesloten, herkent zich in de schaarste aan materialen en grondstoffen. ,,Een voorbeeld hiervan is hout, waaronder plaatmateriaal. Daar is het tekort heel groot, maar ook in metaal en elektronische producten is dit zichtbaar. In het laatste geval heeft dat te maken met het chiptekort voor elektronica die in bouwwinkels te koop is”, zegt een woordvoerder.
Bij Ikea krijgen klanten een alternatief aangeboden als een bepaald product niet op voorraad is. ,,Denk bijvoorbeeld aan een product van het snelgroeiende bamboe in plaats van hout. Een eventueel tekort aan bepaalde producten voeren wij niet door in onze prijzen. Dankzij onze grote volumes behalen we schaalvoordelen, die we in de vorm van prijsverlagingen direct doorgeven aan onze klanten. We investeren in betaalbare prijzen zodat we beschikbaar blijven voor zoveel mogelijk mensen.”
Haperende haven hindert herstel:
’Economie kan zo niet op volle kracht gaan draaien’
Onze economie komt razendsnel uit de startblokken, deze week zei De Nederlandsche Bank dit jaar een groei te verwachten van 3%, en volgend jaar zelfs 3,7%.
Kredietverzekeraar Euler Hermes is zelfs nog positiever, en verwacht volgend jaar een groei van 4,2%. Maar risk director Johan Geeroms van de kredietverzekeraar ziet genoeg voorbeelden waarin de leveringsproblemen het herstel dwarszitten: „Een container van Sjanghai naar Rotterdam versturen is nu vijf keer duurder dan in oktober vorig jaar. In de haven van Shenzhen dook een nieuwe variant van het coronavirus op waardoor de autoriteiten de containerafhandeling voor een aantal dagen opschortte. Daar heeft de Rotterdamse haven zo vier tot vijf weken last van.”
In Duitsland is de schaarste voor het Ifo-instituut al aanleiding geweest om de verwachte groei van 3,7% naar 3,3% te verlagen. Zo’n cijfer voor Nederland durft Geeroms niet te bepalen. „Maar er is wel een effect, de economie kan zo niet op volle kracht draaien.”
Econoom Marcel Klok van ING is minder somber. „Tekorten hebben invloed op de prijzen, maar die worden niet overal één op één naar de consument doorberekend. Sommige bedrijven vangen dit op door hun winstmarge te verlagen.” Klok verwacht dat het herstel pas kan gaan haperen als de lonen hard gaan stijgen. „Loonkosten wegen zwaar voor bedrijven. Dan moeten ze hogere prijzen berekenen, wat de consument weer gaat voelen. Maar de werkloosheid is gestegen door de pandemie, dus de onderhandelingsmacht voor werkenden is nu beperkt.”
Hele logistieke keten staat wereldwijd vast en productie loopt achter:
’Nu kan de prijs van een container oplopen tot $15.000’
Vanwege de coronacrisis heeft de wereldhandel flinke klappen gehad. Zo ligt de productie van chips, fietsonderdelen en bouwmaterialen stil en is er een tekort aan grondstoffen. Bovendien staan containers vast in de havens, dat geldt eigenlijk voor de hele logistieke keten.
Retailers zijn bijvoorbeeld terughoudend om spullen uit Azië te halen. Daar komt bij dat er nog meer vertraging is opgelopen vanwege de problemen met het containerschip dat in maart een tijd lang het Suezkanaal blokkeerde. Ook de strenge coronamaatregelen in Zuid-Chinese containerhavens zorgen voor ernstige verstoringen van de scheepvaart.
De Zweedse meubelgigant Ikea, bekend van de tuinspullen, bureaus, bedden, banken en stoelen, laat weten dat er nog steeds sprake is van een achterstand in de productie van bepaalde artikelen. ,,En vanwege de grote vraag staat ook de distributie onder druk. Daarnaast zien we nu ook bij het transport van de productleverancier naar onze winkels en distributiecentra een hogere vraag dan het transportaanbod op de markt. Niet alleen Ikea ervaart tekorten in transport, maar veel bedrijven in Europa en zelfs wereldwijd. De tekorten in transport zorgen ook voor een mindere stabiele bevoorrading van producten naar onze winkels en distributiecentra dan we gewend zijn.”
Door de prijsstijgingen moeten consumenten er niet raar van opkijken dat producten minder beschikbaar zijn of gewoon helemaal niet geleverd worden. „In tuincentra merken wij vooral schaarste van producten uit Azië”, zegt Frank van der Heide van Tuinbranche Nederland.
„Dat komt door de logistieke kosten. Voor corona kostte een container $1500 en nu kan die prijs oplopen tot $15.000 vanaf sommige bestemmingen. Vooral voor producten die veel ruimte nodig hebben bij vervoer, zoals sommige tuinmeubelen die je niet of moeilijk kunt stapelen, drukken die transportkosten enorm op de prijs.
Bron: Telegraaf
