Druk is groot om schip in Suezkanaal snel vlot te trekken

Containerschip Ever Given Sinds dinsdag verspert een containerschip het Suezkanaal. Dat kost dagelijks miljarden

Op de website van de beheerder van het Suezkanaal, de Suez Canal Authority (SCA), staat een kaart van de wereld. De animatie toont de snelste routes tussen belangrijke havensteden. Singapore-New York via het Suezkanaal 10.133 zeemijl; via het Panamakanaal 12.506 zeemijl. Dat is 19 procent korter, maakt SCA reclame. Een doortocht kost honderdduizenden euro’s.

Maar nu het Suezkanaal sinds dinsdag is versperd door containerschip Ever Given, zal de internationale zeevaart de SCA-animatie met heel andere ogen bekijken. Omvaren via Panama of Kaap de Goede Hoop worden plots serieuze opties. Russische officials meldden vrijdag dat ook de Noordelijke Zeeroute door Arctisch gebied meer moet worden ontwikkeld.

Terwijl de eerste schepen die via het Suezkanaal zouden varen nu kiezen voor de langere en duurdere omweg via de Kaap, proberen SCA en de Nederlandse bergers van Boskalis-dochter Smit Salvage de Ever Given vlot te trekken. De beheerder van het schip, Bernhard Schulte Shipmanagement (BSM), meldde vrijdag dat een poging het gestrande schip vlot te trekken is mislukt. Volgens BSM heeft Smit bevestigd dat zondag twee extra sleepboten ter plaatse zullen zijn. „De focus ligt nu op baggeren om zand en modder rond de bakboordzijde van de boeg te verwijderen”, aldus BSM. Het zou in eerste instantie gaan om circa 20.000 kubieke meter.

Naast de baggerschepen die al ter plaatse zijn, is er inmiddels een gespecialiseerde zuiger bij de Ever Given. Dit schip kan elk uur 2.000 kubieke meter materiaal verplaatsen.

Elke dag wordt voor 8 miljard euro aan handelswaar vervoerd door het Suezkanaal

De berging vindt plaats onder grote tijdsdruk. Volgens marktanalisten wordt elke dag voor 8 miljard euro aan handelswaar vervoerd door het kanaal. Maar ook de fysieke situatie van het schip noopt tot haast. De boeg ligt hoger dan gewoonlijk – op een talud onder water bij de oever. Ook de achtersteven ligt hoger, tegen de andere oever. Simpel gesteld: zo buigt het schip in het midden door; daar is de opwaartse druk van het water lager dan bij beide oevers. Dat moet niet te lang duren bij een vol containerschip, zeggen deskundigen.

Ondertussen vreest de internationale zeevaart de gevolgen van de blokkade. Als die nog langer duurt – er wordt nu gesproken over een berging van vijf tot zeven dagen – wordt met name de containervaart nog duurder. Het containervervoer heeft al maanden last van de coronacrisis: huur van containers wordt steeds hoger en de markt is al tijden niet meer in balans.

Wanneer het Suezkanaal weer vrij is, zijn de problemen niet over. Reders zullen tijd willen inhalen en een manier om dat te doen is de lading containers in z’n geheel te lossen in één haven in West-Europa. Gewoonlijk doet een containerschip meerdere havens aan. Een schip als de Ever Given – met 400 meter lang, 59 meter breed, en 20.000 standaardcontainers (TEU) nog niet eens de grootste ter wereld – kan dat eigenlijk alleen in Rotterdam. De haven op de Maasvlakte is diep (want vlak aan zee) en heeft de benodigde terminal- en opslagcapaciteit. Die capaciteit wordt nu al bijna geheel gebruikt. Zo dreigt de congestie zich te verplaatsen naar Rotterdam.

GESCHIEDENIS SUEZKANAAL

17 nov 1869: Suezkanaal geopend onder Frans beheer na 10 jaar bouwen

1882: Britten vallen met steun van Frankrijk Egypte binnen, en nemen controle over Kanaal over

1888: Kanaal verklaard tot neutrale zone onder Britse protectie

13 juni 1956: Suezkanaal komt na terugtrekking Britten weer onder Egyptische soevereiniteit

Jul-dec 1956: Egyptische president Nasser nationaliseert kanaal en sluit het voor Israëlische schepen, aanleiding tot de Suezcrisis – VK, Frankrijk en Israël bezetten de kanaalzone

22 dec 1956: Kanaalzone weer terug onder Egyptisch beheer na interventie van VN

1967-1975: Egypte sluit kanaal voor internationale scheepvaart na oorlog met Israël

2008: Onder nieuwe regels mogen grotere schepen en schepen met meer diepgang passeren, ook die met gevaarlijke lading zoals radio-actief afval. Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 27 maart 2021